Henri van Voorn Alfabet

[Greyhound]

Henri's Alfabet
gepubliceerd in de Kerstspecial 2014 van het weekblad Draf & Rensport

A
reserveer ik voor Action Skoatter. De legendarische schimmelmerrie van Eelke Kruis, Evert Gaastra en Appie Bosscha. Het verhaal van het paard en de mensen is uniek. Ik was erbij toen zij aan de buitenzijde van Mack Lobell en Napolitano de eerste bocht van de finale van de Eliteloppet rondde.

B
is voor Bert Smits, die als speaker op onnavolgbare wijze over brruine rrruinen sprak. De B is natuurlijk ook van café Bolhuis. Het drafsportcafé van Groningen waar achtereenvolgens mijn opa, mijn oom en Edo Stukje de scepter zwaaiden. Er kwamen koersbezoekers als Scharretje (stond op de markt met vis en reed opa naar de koersbanen), Jan Stinkend Water (eigenaar van Lloyd, uit Oude Pekela), Zwarte Theo (bookmaker uit Amsterdam die af en toe een weekend Groningen deed om de zakken te vullen), Zwarte Ellie (legendarische eigenaresse van Jako `pikkie' S), De Kikker en De Boone (leden van de bekende familie Roggen) en vader Berkelo (schoonvader van Klaas Woudstra, die zondags met meermanskaarten het treinvervoer voor wel 50 man naar Hilversum regelde).

C
koppel ik aan Christine Mac. De merrie van stal Middenmeer kwam in de jaren zeventig bij Joop van Leeuwen in het stadspark in training. Eindeloos oefende Joop met Christine de bochten. Ademloos keken wij toe. Joop kreeg de merrie aan de praat en won er veel geld mee. Een vakman met boevenstreken. Ooit zei hij tegen de eigenaresse van Calumet d'Aster: "Uw paardje kan vandaag winnen. Zet er maar flink wat geld op, maar doe dat niet bij de toto, want dan brengt hij weinig. Speel hem maar bij die mijnheer met dat zwarte haar". Die mijnheer was een kameraad van Joop en Calument d'Aster eindigde achterin.

D
hoort natuurlijk bij Van Dooyeweerd. Senior leerde ik kennen dankzij Jojo Buitenzorg, die graag in Groningen liep. Een bezoek aan zijn stal was een feest. Je voelde je er welkom. Dat was afgelopen zomer niet anders toen Greetje en ik een bezoek aan zoon Jan brachten. Het was weer net als vroeger.

E
is van Engels. Aaldrik is zijn voornaam en op de HBS was hij mijn leraar Duits. Op het mondeling eindexamen verraste Aaldrik me met een tekst over Duitse drafbanen, met een zeven als resultaat. Aaldrik was meerdere keren een voortreffelijk voorzitter van de Koninklijke Harddraverij- en Renvereniging Groningen. De E is ook van Eigenaren, die ik in alle soorten en maten heb meegemaakt. Een kleine selectie? René van den Berg, alias de tennisgoeroe uit het Gooi, van Stal à la Hausse. Jan Antiek en Piet Postduif hadden plotseling veel dravers. Ger `Vibelzee' Visser kocht jaarlijks dravers in pakketjes van tien per land, maar zijn imperium bezweek onder de crisis. Rieka Caransa zei na de tweede plaats van Manza Buitenzorg achter Olaf Pride met Manus Bouwhuis in de Gouden Zweep: "zo'n zweepje kan ik zelf ook wel kopen hoor". De familie Meyn trof ik tijdens het afscheid van Speedy Volita ontredderd in een box aan na de verloren serie van de Grote Kerstprijs. Meyn weigerde ieder commentaar. Toen Speedy met Stef van Dooyeweerd alsnog de finale won, zag ik een heel andere Piet Meyn.

F
staat voor grote fokkers zoals de Fortuna Hoeve, Star Farm, Buitenzorg, Boko Stables, Flevofarm maar vooral ook voor al die kleine fokkers, die een steun voor de sport waren. De F is ook van Fred Handelaar. Van hem kochten we ooit Ostar. Fred heeft ons het succes gegund. Zelf grossiert hij in titels bij de amateurrijders. Koersinzicht en beheerst rijden zijn het handelsmerk van deze Handelaar.

G
staat voor Grift en Grol. Met Hennie Grift in de stad Groningen was het leven nooit saai. Ik hoor hem nog zeggen: "Trek van leer, maak leven" en "Mot je luisteren jochie". Na een reis naar China in 1978, reed ik met een groen MAO petje met rode ster paarden van Grift uit. Hennie ging dan helemaal uit zijn dak. Henk Grol was amateurrijder bij Maring. Een prima kerel, maar vaak ongelukkig. Als hij Hanneke V van mijn oom moest rijden keek ik altijd bij de stal. Grol hees zich wat onhandig op de kar en als hij zat, riep hij naar Maring "Hendrik du mie de lien'n moar". Bijna plechtig overhandigde Maring de leidsels. Grol heeft nu een kleinzoon, die op topniveau aan judo doet. Ook een beste vent, maar ... ongelukkig. Zoals Grol ooit een keer met Hanneke V won, zal judoka Henk Grol eens Olympische goud of een WK winnen.

H
staat voor Henri Buitenzorg. De manier waarop Henri met de juist uit het ziekenhuis ontslagen Jan Wagenaar de Derby won was onnavolgbaar. Een topper die in zijn tijd bijna alles won. Zo ook het EK voor vijfjarigen. De H staat ook voor Hamming. Roelof won ooit met Willemarie GS de Gouden Zweep en vernoemde zijn café in Groningen naar die trofee. Dochter Miep en zoon Wim hadden succes op de sulky. Neef Henk is al vele jaren trainer en doet dat op een manier die respect afdwingt.

I
is van Cees Imming. Ik leerde hem goed kennen tijdens de EK voor amatrices in het Italiaanse Cesena. Unieke man, die op zijn manier door het drafsportleven ging. Trainen, rijden en handelen maakten hem succesvol. Cees is nog altijd actief. Op de kortebaan strijdt hij nog of zijn leven ervan afhangt.

J
is van Jerome Winsser. Zijn voornaam is net zo bijzonder als zijn levensloop. Winsser alias "de King" had in Udo Quick zijn beste paard. Uit de vele anekdotes kies ik deze keer het tennisverhaal. De King vertelde me dat hij naar Hamburg moest voor zijn jaarlijkse potje tennis met een vriend. "Mijnheer Van Voorn, ik heb met die vriend ooit gevochten in de Korea oorlog en toen heb ik zijn arm zodanig verwond, dat die geamputeerd moest worden. Daarna werden we vrienden. Ik tennis tegen hem altijd met een arm op de rug, dan hebben we gelijke kansen". Minstens zo kleurrijk als de King is Jos Verbeeck. De duivelse Belg won vier keer de Prix d'Amérique. De Belgische tv maakte een schitterende documentaire over hem. Ik blijf kijken naar Jos, Sea Cove en die vreselijke Herr Grendel. Als u tijd over hebt met Kerst, dan is dit (www.youtube.com/watch?v=NQmfBf-ieLg) een aanrader.

K
is voor Klaas Woudstra. De held uit mijn jeugd. Zijn successtory, begon in Groningen en zette zich voort in Willemsoord. Klaas was een winnaar, die aan de start geen meter liet liggen. Met Paranoh won hij de Derby. Van de vele toppers die hij had noem ik Happy First en Freddy Scotch. De K staat ook voor de revaliderende Tom Kooyman. Voor journalisten heeft Tom altijd een verhaal. Zoals voor de microfoon van Radio Noord toen hij vertelde over de Sweepstakes winst met Elegance Fanatic. Ik hoop dat voor hem in 2015 de zon uitbundig gaat schijnen.

L
gaat naar Jan de Leeuw en Hugo W. Langeweg. Jan de Leeuw was een selfmade trainer, die succes had met paarden als El Hadie en Korjak. Toen Piet Meyn klant bij hem werd haalde Jan de onnavolgbare Speedy Volita naar ons land. Jan was ook een echte organisator. Hugo Langeweg senior was na het tijdperk Wagenaar en Smeding de volgende die heel lang aan de top stond. Een vakman, die ook dit jaar weer bewees dat hij als rijder enorme kwaliteiten heeft. Een man, die altijd eerlijk antwoord geeft op mijn vragen. Hij is niet altijd even gemakkelijk, maar dat kenmerkt vele groten in de sport. Juist daardoor halen zij de top wel en vele andere talenten niet.

M
is van de Martini IJsfabriek van de familie Bethlehem. Zij stonden vroeger met hun kar op de koers in Groningen. Als opa of oma een koppeltje of trio goed hadden, dan mochten we ijs halen. Ik kom Piet Bethlehem nog steeds op de koers of op de fiets tegen. Hij groet uitbundig.

N
staat in mijn geheugen voor "Naadje". Bij mijn eerste bezoek aan Schaesberg, stelde Hennie Grift me voor aan de eigenaar De Overste Hof. "Kijk Naadje, dit is een goede vriend van me". Ik bestierf het zowat en ontdekte dat de man voluit Leonard Winthagen heette. Ik overnachtte vaak in De Overste Hof en omdat ik iets later aan het bier begon dan de rest, eindigden Leonard en ik vaak als laatste aan de bar. Hij vroeg steeds vaker naar bepaalde mensen en al snel kwam ik erachter, dat hij dan de lijst met onbetaalde rekeningen doornam. Dat waren vooral mensen die Schaesberg later vervloekten.

O
is van Opa Gerrit van Voorn. Hij maakte ons enthousiast voor de drafsport en nam ons mee naar de koers, de kermis en het circus. Maandags voor schooltijd ging ik `s winters langs café Bolhuis en kreeg dan het programma van Hilversum met de uitslagen. Opa vertelde tijdens de koffie dat hij mensen als Dove Jantje van Leeuwen, Jan van Dooyeweerd en Freek Eerenberg had gesproken. Machtig interessant leek me dat en misschien lag daar de basis dat ik journalist ben geworden. Opa was ook levensgenieter en een soort artiest. Zijn leven had ook een donkere zijde. Ver weg van zijn publiek en zijn café is hij in een instelling in Assen anoniem heengegaan.

P
is van de gebroeders Pools. Drie mannen, die nog altijd actief zijn. Harry vertrok naar Duitsland en maakte naam met Allegro. Aad groeide uit tot de koning van de kortebaan, maar Jewelprise en Greatest Action waren langebaantoppers. Ruud blijft onverstoorbaar doorwerken op lange- en kortebaan. Hij werd driemaal kampioen bij de beroepspikeurs. Karel Duke en Sam Hollyrood zijn twee namen die me te binnen schieten.

Q
is voor de legendarische Quicksilver S. Nam op zeventienjarige leeftijd afscheid van de baan. Vader en zoon Wagenaar kregen hem op oudere leeftijd op stal maar maakten er een crack van. Hij won maar liefst 142 koersen. De hengst was eigendom van Johan Smit, een groot fokker/eigenaar uit Groningen. Het is met zijn prachtige woonhuis naast het Hereweg viaduct net zo gegaan als met de sport. De glans is er af.

R
staat voor rijkdom. Veertig jaar werken voor het vakblad heeft me geestelijk rijk gemaakt. De mooiste (betaalde) hobby die ik kan bedenken. De R is ook van Russel November. Topper van Hugo Langeweg die vooral in bet buitenland succes had.

S
is van Tjitse Smeding. Hij werd van arrenmoede trainer/pikeur nadat hij een paar keer achter elkaar voor een studie geneeskunde was uitgeloot. Jarenlang stond hij eenzaam aan de top. Een hele bijzondere man, die het trainen van dravers een nieuwe dimensie gaf. Het was een genot om met hem over de sport te praten.

T
reserveer ik voor de mooiste paardennamen die ik ken, Turdus Musica S. Ik heb Tinus Lugies en Roelof Hamming er mee zien rijden. De T staat ook voor tips. Onmisbaar in onze sport, maar ook om grappen mee uit te halen. Ooit stopten er toeristen bij café Vosbergen van Ali Strating in Glimmen. Ze raakten in gesprek met barman "schele Derk". Paardenfoto's aan de wand maakten hen nieuwsgierig. Het leek ze leuk om een keer naar de koers te gaan en Derk mocht een tip geven. Hij boog zich voorover en fluisterde in het oor "alles op Bosneukertje S, die kan niet verliezen". Die mensen zondags maar vragen in welke koers hun `geheime tip' startte.

U
is voor Unie Loe, de succesdraver van de familie Loorbach uit Hoogezand. Unie Loe stamde af van Felix en Philadelphia. "Wat moet je met zo'n geit" sprak iemand uit onze vriendenkring toen Ria Loorbach over haar aankoop vertelde. De familie sprak altijd in de "ons" vorm. Het was een prachttijd met ons pa, ons moe, ons Rie, ons Albert en ons Loe. Jan Bakker beleerde Unie Loe en Tjitse Smeding won er 87.000 Euro mee. Ria nam me een keer mee naar Smeding. Ze zag ons Loe al van afstand staan. Ze stond bovenop de mestbult. Ik dacht dat ik gek werd, maar Tjitse meldde koeltjes "oh, ze is tussen het land en de box de weg kwijt geraakt".

V
koppel ik aan Martin Vergay en aan Vriend van Jan Vlaar. Martin was lang de rechterhand van Willem Geersen en een grootheid in binnen- en buitenland. De oude maestro komt nog af en toe naar de baan en vertelt graag over de gouden dagen. Met Ironie won hij als zelfstandig trainer de Derby. Vriend was eigenlijk de laatste grote crack uit de buurt van Groningen. Jan Vlaar trainde hem in Noordlaren. Vriend was net zo sympathiek als zijn naam en won in handen van Hubert Schoonhoven de Grote Prijs der Lage Landen en vele andere topkoersen.

W
staat voor Wagenaar. Ik heb het meeste te maken gehad met jonge Jan, die onder de toevoeging 'junior' vele jaren kampioen bij de trainers en pikeurs was. Een vakman, die niet wilde verliezen. Hij geniet nu in alle rust op zijn eldorado in Otterlo. Wie Jan Wagenaar zegt, zegt Quicksilver S en Henri Buitenzorg, maar hij reed tientallen andere cracks. De W staat ook voor de gebroeders De Wrede. Arend en Aonne gingen eind jaren zeventig samenwerken en dat leidde tot grote successen. Udo Quick en Uranis ter Lune zorgden voor klassieke winst. Arend wint nog steeds koersen en regelmatig blikken we terug op een bijzondere tijd.

X
is in onze sport een letter van niks, maar dat was in het verleden wel anders. Xeres van stal BB was een topper. Hij werd meestal gereden door Jaap Verhoeve, die in de jaren 70 de noordelijke banen onveilig maakte met zijn dochters Jopie en Paulien.

Y
staat voor Ylbode B, die in 1966 met Klaas Woudstra de Grote Prijs van Nederland won na optelling van de tijden. Carlos Pluto won met Abe Siderius de 1e heat, Zombro Pluto met Bonne de Jong de 2e en Ylbode B de 3e. De letter Y kende een alfabet later weer cracks. Yzeren Hein boekte op oudere leeftijd grote successen met Roelof Kromkamp. Zo wonnen zij verrassend het Elite Rennen in Gelsenkirchen. Die andere grote crack was Yellowa, die op oudere leeftijd door Ton Blok werd aangekocht. Van Amerika tot aan Rusland was er succes.

Z
gaat naar Zantana. Zij won met Jos Koolwijk de Sweepstakes. De voorspelling van mijn oom dat zijn merrie Hanneke V een topper zou brengen kwam uit.


auteur Henri van Voorn

[JandeW]

Veel mooie en leuke herinneringen

[a.hoegen2412]

Bedankt voor het leesvoer Greyhound. Het is daarom zo mooi, omdat Henri prachtige artikelen schreef in het verleden. Vol wetenswaardigheden en humor.